Орыс тілінде

Негізгі:

1. Ноздрачев А.Д., Орлов Р.С. Нормальная физиология: учебник + СД-диск. – М., 2006. – 696 с.

2. Судаков К.В., Киселев И.И. и др. Нормальная физиология в динамических схемах: Атлас (цветной, иллюстрированный): учебное пособие. – М., 2007. – 350 с.

3. Агаджанян Н.А. Нормальная физиология: учебник. – М., 2007. – 520 с.

4. Физиология человека: Учебник /Под ред. В.М.Покровского, Г.Ф.Коротько. – 2-е изд., перераб и доп. – М.: Медицина, 2003. – 656 с.

5. Атлас по нормальной физиологии / Под ред. Н.А.Агаджаняна. - М.: Высшая школа, 1986.

6. Нормальная физиология: Курс физиологии функциональных систем / Под ред. К.В.Судакова. – М.: Медицинское информационное агентство, 1999. – 718 с.

7. Руководство к практическим занятиям по нормальной физиологии /Под ред. К.В.Судакова, А.В.Котова. – М., 2002.

7. Судаков К.В. Курс лекций. М.: Медицина, 2000. – 784 с.

8. Агаджанян Н.А. Основы физиологии человека. – М.: изд-во РУДН, 2001.–409 с. 9.Общая физиология (методическая указания для студентов) //под ред. Соколова А.Д. Алматы, 2006 г. 101 стр.

10.Методиченские указания для студентов «Частная физиология» под ред. Соколова А.Д. изд. КазНМУ, 2007 г.

11.Колесинская Р.Д., Соколов А.Д. Возрастные особенности физиологических систем растущего организма. Алматы, 2007.

12.Электронное учебное пособие по «Частной физиологии» и «Общей физиологии» на каз. яз (под. ред. Махамбетовой М.Б., Жумаковой Т.А. и Байжановой Н.С.) и на русс. яз. (под ред. Соколова А.Д..)-2013г

Қосымша:

1. Гладинец А.М. Интегративная деятельность организма. - Караганда, 2001. - 63 с.

2. Физиология человека /Н.А.Агаджанян и др. - Алма-Ата: Казахстан, 1992. T.I,II.

3. Начала физиологии /Под ред. А.Д.Ноздрачева. - С-Пб.: Изд-во "Лань", 2001.

4. Основы физиологии человека /Под ред. Б.И.Ткаченко. - С.-Петербург, 1994. Т.I,II.

5. Практикум по нормальной физиологии /Под ред. Н.А.Агаджаняна, А.В.Коробкова. - М.: Высш. школа, 1983. - С. 209-243.

6. Ситуационные задачи по физиологии с основами анатомии для самостоятельной работы студентов / Под ред. А.А.Утебергенова, Д.А.Адильбековой. – Шымкент, 2006. – 66 с.

Ағылшын тілінде:

Негізгі:

Guiton / Hall. Medical physiology /Eddited by W.B. Saunders company. - 2005.

Бақылау сұрақтары:

1.Белок, май, көмірсу алмасуындағы бауырдың маңызы. Бауырдың залалсыздандыру-дезинтоксикациялық қызметі.

2.Дәрумендер, минералдар алмасуындағы бауырдың физиологиялық маңызы.

3.Қан ұю механизміндегі бауырдың маңызы.

4.Су-тұз алмасуындағы бауырдың маңызы.

5.Организмнің қорғаныс қызметіне бауырдың қатысуы.

6. Балалардағы жас ерекшеліктері.

Тақырып: Гемодинамика. Қан тамырларының әртүрлі бөлімінің функциональдық сипаттамасы. Гемодинамика көрсеткіші. Артерия қысымы, пульс. Жүректің қызметі мен қан тамырлар тонусының нервтік және гуморальді реттелуі. Балалардағы ерекшеліктері.

Оқыту мақсаты:

1. Студенттермен бірге тамырлардың функциональдық жіктелуін талқылау.

2. Гемодинамика көрсеткішітерін игеру.

3.Жүректің қызметі мен қан тамырлар тонусының реттелуі.

3. Қан тамырлар және гемодинамика көрсеткіштерінің жас ерекшеліктерін игеру.

Оқыту міндеттері:

1. Студенттерді артериялық пульсті және артериялық қысымды анықтауды үйрету.

2. Студенттерді артериялық және веналық қысымды қамтамасыз ететін механизмдерін түсіндіруді үйрету.

3. Жүрек қан-тамырлар жүйесі қызметінің сенімділігі көпдеңгейлі реттеу механизмдеріне байланысты екенін студенттерге түсіндіріп, үйрету.

4. Жүрек қан-тамырлар жүйесінің реттелуінің негізінде жатқан физиологиялық үрдістерді түсіндіруді үйрету. Балалардағы ерекшеліктері.

5. Жүрек қан-тамырлар жүйесінің реттелуін оқыту бойынша қолданатын жұмыстардың мәнін студенттерге түсінуді үйрету (балалардағы ерекшеліктері).

Өткізу түрі: Тақырып бойынша консультация

Тақырып бойынша тапсырмалар: Өзіндік түрде келесі сұрақтарды талқылап дайындау

1. Тамырлардың морфо-функциялық жіктелуі.

2. Қанның систолалық және минуттық көлемі.

3. Тамырлардың шеткі кедергісі.

4. Артериялық қан қысымы, және оны қамтамасыз ететін факторлар.Қан қысымының қисық сызығы (I, II, III-ші дәрежелі толқындар).

5. Веноздық қан қысымына әсер ететін факторлар.

6. Әртүрлі веналардағы веноздық қысымның мөлшері.

7.Капиллярдағы қан қысымы.

8. Қан ағысының сызықтық және көлемдік жылдамдығы.

9. Артериялық пульс, пайда болуы, сипаттамасы.(балалардағы ерекшеліктері).

10.Артериялық қысымды Коротков әдісімен тыныштық және жүктемелік кезінде анықтау. (балалардағы ерекшеліктері).

11. Веналық пульс. Флебограмма.

12.Жүрек қан-тамырлар қызметтерінің реттелу деңгейлері.

13.Жасушаішілік,жүрекішілік, және жүректен тыс реттелу.

14. Жүрек қызметінің рефлекстік реттелуі. Тамырлар- рефлекстік аймақтар

15. Жүрек қызметіне кезеген жүйкенің әсері.

16. Жүрек қызметінің гуморальдық реттелуі. Штраубе тәжірибесі.

17. Жүйкелік және гуморальдық реттелуінің бірлігі (О.Леви тәжірибесі).

18. Жүрек қызметін реттейтін орталықтардың тонусы.

19. Данини-Ашнер рефлексі.

20. Гольц рефлексі.

21.Тамырлар саңылауын кеңейтетін және тарылтатын жүйкелер.

22.Тамырлар тонусының жүйкелік және гуморальдық реттелуі.

23. Тамырлар тонусының рефлекстік реттелуі

24 Тамырлар тонусының симпатикалық және парасимпатикалық реттелунің ерекшеліктері (Клод Бернар тәжірибесі)

Берілетін материал (қажетті жағдайда): тонометр, фонендоскоп, көрнекті құралдар, пульсооксиметр

Жұмыстар;

№ 1 –Коротков әдісі бойынша қан қысымын анықтау.

№ 2 – Артериальдық пульсты пальпация әдісімен және пульсотахометр арқылы анықтау

№ 3 –Гемодинамиканың кейбір көрсеткішерін анықтау әдістері – (ҚСК, ҚМК, ОДҚ, ПҚ,, СИ)

№ 4- Пульстің ырғақтылың анықтау

№ 5 – Вегетативті жүйке жүйесінің жүрек- қан тамыр жүйесіне ықпал дәрежесін анықтау «Индекс Кердо»

№ 6 – Жүрек қан тамыр жүйесінің адаптациялық потенциалын есептеу индексі. Р.М. Баевский индексі.

№ 7- Қан айналымның өздігінең реттелуі типтерін анықтау.

Өткізу

№1- Эвристикалық әнгімілесу «Қан ағысының көлемдік жылдамдығы»

№2 - Ойын «Жүрек қабілеттінің рефлекторлы- жүйкелік және гуморальды реттелуі»

ПОҚ қурастырған бейне материалды көрсету

1. «Кезеген жүйкенің бақа жүрегіне әсері»

2. «Штраубе тәжірибесі»

3. «Жүректін қызметіне температураның әсері

4. «Бақа жүрегінің жиырлуын жазып алу»

5. «Гольц тәжірибесі»

Анимациялық роликтерді және бейне материалды көрсету:

1. «Общий курс физиологии человека и животных. Физиология сердца. Опыт Штраубе» (9,27мин)

2. «Влияние веществ на изолированное сердце лягушки» (9,09 мин)