Татар теле дәресләренә рәхим итегез!

Добро пожаловать на уроки татарского языка!

Welcome to the Tatar language lessons!

ЭЧТӘЛЕК. СОДЕРЖАНИЕ. CONTENT

Кереш. Введение. Introduction..........................................................................

1 - 6 нчы дәресләр. Әзерлек курсы.......................................................

1-6 уроки. Вводный курс

Lessons 1-6. Introductory course

Җиденче дәрес. Тел кешене дуслаштыра...............................................

Седьмой урок. Язык сближает людей

Seventh lesson. Language unites people

Сигезенче дәрес. Дус-тату яшибез, укыйбыз да эшлибез................

Восьмой урок. Дружно живём, учимся и работаем…………………………………………

Eighth lesson. We live, study and work together ……………………………………

Тугызынчы дәрес. Китапка рәхмәт әйтәбез....................................................

Девятый урок. Спасибо говорим мы книге…………………………

Ninth lesson. We thank books ……………………………………………..

Унынчы дәрес. Сәламәт тәндә – сәламәт акыл..................................................

Десятый урок. В здоровом теле – здоровый дух.......................................................................

Tenth lesson. Sound mind in a sound body ………………………………………..

Унберенче дәрес. Спорт һәм ял...................................................................

Одиннадцатый урок. Спорт и отдых..............................................................

Eleventh lesson. Sports and leisure………………………………………..

Уникенче дәрес. Кибеткә барабыз.....................................................................

Двенадцатый урок. Мы идём в магазин...............................................................

Twelfth lesson. We go shopping………………………………………………………..

Унөченче дәрес. Кунакта....................................................................

Тринадцатый урок. В гостях...............................................................

Thirteenth lesson. Visiting someone………………………………………………..

Ундүртенче дәрес. Татар милли ашлары.................................................................

Четырнадцатый урок. Татарские национальные блюда..........................................................

Fourteenth lesson. Tatar national cuisine………………………………………………..

Унбишенче дәрес. Милли бәйрәмнәрдә күңел ачабыз.....................................................

Пятнадцатый урок. Веселимся на национальных праздниках.................................................

Fifteenth lesson. We have fun at national holidays………………………………………………

Уналтынчы дәрес. Без дуслар белән көчле.............................................

Шестнадцатый урок. Мы сильны своими друзьями................................................

Sixteenth lesson. Our friends are our strength………………………………………………

Унҗиденче дәрес. И Казан, дәртле Казань!................................................................

Семнадцатый урок. О Казань, кипучая Казань!...................................................

Seventeenth lesson. Oh Kazan, cheerful Kazan!

Унсигезенче дәрес. Мин яратам сине, Татарстан!.......................................

Восемнадцатый урок. Я люблю тебя, Татарстан!..............................................

Eighteenth lesson. I love you, Tatarstan!

Белешмәлек. Справочник. Grammar reference.

Шартлы билгеләр. Условные обозначения. Reference characters

+ Аудиоязманы тыңлагыз. Прослушайте аудиозапись. Listen to the recording.

? Сорауларга җавап бирегез. Ответьте на вопросы. Answer the questions.

Диалог төзегез. Составьте диалог. Make up a dialogue.

Укыгыз. Прочитайте. Read.

Монолог сөйләгез. Расскажите монолог. Tell a monologue.

Языгыз. Напишите. Write down.

Игътибар итегез. Обратите внимание. Pay attention.

Истә калдырыгыз. Запомните. Memorize.

Үз-үзегезне тикшерегез. Проверьте себя. Check yourself.

Татар алфавиты. Татарский алфавит. The Tatar alphabet.

Аа Әә Бб	Вв	Гг	Дд	Ее	Ёё	Жж	Җҗ	Зз	Ии	Йй
а ә бэ	вә	гэ	Дә	Е	йо	Жэ	җе	зэ	и	кыска И
Кк Лл Мм	Нн	Ң	Оо	Өө	Пп	Рр	Сс	Тт	Уу	Үү
ка эль эм	Эн	эң		ө	пэ	Эр	эс	тә	У	К
Фф Хх һһ	Цц	Чч	Шш	Щщ	ъ	Ы ы	ь	Ээ	Юю	Яя
эф ха һэ	Цэ	чэ	Ша	ща	калынлык һәм аеру билгесе	Ы	нечкәлек һәм аеру билгесе	э	ю	Я

ӘЗЕРЛЕК КУРСЫ. ВВОДНЫЙ КУРС. INTRODUCTORY COURSE

Беренче дәрес. Первый урок.First Lesson

1. Татар авазларын ничек әйтәбез? Как произносим татарские звуки?

How to pronounce Tatar sounds?

Татар хәрефләрен ничек язабыз? Как пишем татарские буквы?

How to write Tatar letters?

Татар сүзләрен ничек әйтәбез һәм язабыз? Как произносим и пишем татарские слова?

How to say and write Tatar words?

1. Ничек танышабыз? Как знакомимся?

How to get acquainted?

1. Ничек исәнләшәбез? Как здороваемся?

How to say hello?

1. Ничек сорау бирәбез? Как задаём вопрос?

How to ask questions?

Ничек җавап бирәбез? Как отвечаем?

How to give an answer?

1. Ничек инкяр итәбез? Как отрицаем?

How to express negation?

1. Ничек таныштырабыз? Как знакомим?

How to introduce people?

1. Ничек саубуллашабыз? Как прощаемся?

How to say goodbye?

1.

1. Татар авазларын ничек әйтәбез? Как произносим татарские звуки?

How to pronounce Tatar sounds?

Татар хәрефләрен ничек язабыз? Как пишем татарские буквы?

How to write Tatar letters?

Татар сүзләрен ничек әйтәбез һәм язабыз? Как произносим и пишем татарские слова?

How to say and write Tatar words?

ИСТӘ КАЛДЫРЫГЫЗ! ЗАПОМНИТЕ! MEMORIZE!

Сузык авазлар. Гласные звуки.Vowels.

Аа	Аа	[а°] [а]
Оо	Оо	[о] [о]
Уу	Уу	[у] [w]
Ыы	Ыы	[ы] [ы]
Әә	Әә	[ә]
Ии	Ии	[и]
Өө	Өө	[ө]
Үү	Үү	[ү] [w ]
Ээ	Ээ	[э] [э] [, ]
Ее	Ее	[йэ] [йы] [э]

+ 1. Тыңлагыз, кабатлагыз һәм укыгыз. Прослушайте, повторите и прочитайте. Listen, repeat and read.

а - а а - о а - у а - ы а - ә а - э а - и а - ө а – ү

о - о о - а о - у о - ы о - ә о - э о - и о - ө о - ү

у - у у - а у - о у - ы у - ә у - э у - и у - ө у - ү

ы - ы ы - а ы - о ы - у ы - ә ы - э ы - и ы - ө ы - ү

ә - ә ә - а ә - о ә - у ә - ы ә - э ә - и ә - ө ә - ү

э - э э - а э - о э - у э - ы э - ә э - и э - ө э - ү

и - и и – а и - о и - у и - ы и - ә и - э и - ө и - ү

ө - ө ө - а ө - о ө - у ө - ы ө - ә ө - э ө - и ө - ү

ү - ү ү - а ү - о ү - у ү - ы ү - ә ү - э ү - и ү - ө

э - э э - а э - о э - у э - ы э - ә э - и э - ө э - ү

+ 2. Тыңлагыз, кабатлагыз һәм укыгыз. Прослушайте, повторите и прочитайте.

Listen, repeat and read.

Лл

Лл

[л]

ал, ул

ил, илле

+3. Тыңлагыз, кабатлагыз һәм укыгыз. Прослушайте, повторите и прочитайте.

Listen, repeat and read.

Мм

Мм

[м]

алма, малай

мә, мәгез, милли

+4. Тыңлагыз, кабатлагыз һәм укыгыз. Прослушайте, повторите и прочитайте.

Listen, repeat and read.

Нн	Нн	[н]
Ңң	Ңң	[ң]

Ун, он, мин, әни, эне

Уң, моң, мең, иң

+5. Тыңлагыз, кабатлагыз һәм укыгыз. Прослушайте, повторите и прочитайте.

Listen, repeat and read.

Рр

Рр

[р]

Алар, урам, урман, урын

Ир, эре, эри, мәрмәр

+6. Тыңлагыз, кабатлагыз һәм укыгыз. Прослушайте, повторите и прочитайте.

Listen, repeat and read.

Йй

Йй

[й]

Өй, йөри

Ай, май

+7. Тыңлагыз, кабатлагыз һәм укыгыз. Прослушайте, повторите и прочитайте.

Listen, repeat and read.

Бб	Бб	[б]
Пп	Пп	[п]

Бу, бала, бабай, абый, бер, әби, бәби

Апа, пар, ипи, керпе

+8. Тыңлагыз, кабатлагыз һәм укыгыз. Прослушайте, повторите и прочитайте.

Listen, repeat and read.

Вв	Вв	[w] [в]
Фф	Фф	[ф]

Авыл, авыр, Вәли, Вәлиулла, вагон, ваза

Фаил, Фаяз, фән, фәнни, фил

+9. Тыңлагыз, кабатлагыз һәм укыгыз. Прослушайте, повторите и прочитайте.

Listen, repeat and read.

Дд	Дд	[д]
Тт	Тт	[т]

Анда, монда, дүрт, ундүрт, дәфтәр

Булат, ат, алты, алтын, матур, әти, иртә

+10. Тыңлагыз, кабатлагыз һәм укыгыз. Прослушайте, повторите и прочитайте.

Listen, repeat and read.

Зз	Зз	[з]
Сс	Сс	[с]

Азат, аз, утыз, зур, әз, без, сез, сүз, сүзлек

Салават, су, дус, рус, син, песи

+11. Тыңлагыз, кабатлагыз һәм укыгыз. Прослушайте, повторите и прочитайте.

Listen, repeat and read.

Гг	Гг	[гъ] [г]
Кк	Кк	[къ] [к]

Гали, галим, гаилә, тугыз, гафу итегез, Гүзәл, сигез, инглиз

Туксан, кырык, кыз, көз, күп, күке, күбәләк, ике, сиксән

+12. Тыңлагыз, кабатлагыз һәм укыгыз. Прослушайте, повторите и прочитайте.

Listen, repeat and read.

Жж	Жж	[ж]
Шш	Шш	[ш]

Жәл, жәлләргә, журнал

Аш, кыш, баш, биш, алтмыш

ИГЪТИБАР ИТЕГЕЗ! ОБРАТИТЕ ВНИМАНИЕ! PAY ATTENTION!

Ж хәрефе рус сүзләрендә генә кулланыла.

Буква ж используется только в русских словах.

The letter ж is used only in Russian words.

+13. Тыңлагыз, кабатлагыз һәм укыгыз. Прослушайте, повторите и прочитайте.

Listen, repeat and read.

Җҗ	Җҗ	[җ]
Чч	Чч	[ч]

Җылы, җыр, кәҗә, җәй, җир, җиде, җитмеш

Чын, тычкан, чәч, өч, унөч, кич, кичә, кичен

+14. Бармак уенын тыңлагыз һәм яттан өйрәнегез. Прослушайте и выучите наизусть игру “Пальчики”. Listen to the recording and learn the game “Fingers’ by heart.

Бу бармак- бабай,

Бу бармак – әби,

Бу бармак - әти,

Бу бармак - әни,

Бу бармак – нәни бәби,

Аның исеме – чәнти!

2.

Ничек танышабыз? Как знакомимся?

How to get acquainted?

+15. Тыңлагыз, кабатлагыз һәм укыгыз. Прослушайте, повторите и прочитайте.

Listen, repeat and read.

Мин Алсу.Я Алсу. I am Alsou.

Мин Булат. Я Булат. I am Bulat.

Мин Әнисә ханым. Әнисә Батталова.

Я Аниса ханум. Аниса Батталова

I am Mrs. Anisa. Anisa Battalova.

Мин Әнәс әфәнде. Әнәс Билалов. Я Анас эфенди. Анас Билалов. I’m Mr. Anas. Anas Bilalov.

Мин Динә. Динә Кәримова.Я Дина. Дина Каримова.

I am Ms Dina. Dina Karimova.

(Рис. 5 человек)

ИГЪТИБАР ИТЕГЕЗ!ОБРАТИТЕ ВНИМАНИЕ! PAY ATTENTION! әфәнде, ханым, туташ - эндәшү сүзләре. Эфенди, ханум, туташ – этикетные формы обращения. There is no verb to be in the present tense in Tatar, as in the examples above. The Tatar equivalents of the English words Mr., Mrs., Ms. – әфәнде, ханым, туташ are used with first names in Tatar, not with surnames as in English.

+ 16. Тыңлагыз һәм үрнәк буенча диалог төзегез. Прослушайте и составьте диалог по образцу. Listen and мake a dialogue according to the model.

– Таныш булыйк мин – Алсу. Ә син кем?

– Мин Мансур.

– Мин бик шат.

– Мин дә бик шат.

17. Диалогны тулыландырыгыз. Дополните диалог. Complete the dialogue.

– Таныш булыйк. Мин ___________. Ә Сез кем?

– Мин ____________

– Мин бик шат.

– ______________

3.

Ничек исәнләшәбез? Как здороваемся?

How do we say hello?

+18. Тыңлагыз, кабатлагыз һәм укыгыз. Прослушайте, повторите и прочитайте.

Listen, repeat and read.

- Исәнме, Алсу! - Здравствуй, Алсу!

- Исәнме, Динә! - Здравствуй, Дина!

Hello, Alsou!

Hello, Dina!

(Рис. 2 девушки здороваются).

+ 19. Тыңлагыз, кабатлагыз һәм укыгыз. Прослушайте, повторите и прочитайте. Listen, repeat and read.

Исәнмесез! Исәнме! Здравствуйте! Здравствуй! Hello!

Хәерле иртә! Доброе утро! Good morning!

Хәерле көн! Добрый день! Good afternoon!

Хәерле кич! Добрый вечер! Good evening!

Сәлам! Привет! Hi!

20. Диалогларны тулыландырыгыз. Дополните диалоги. Complete the dialogues.

- Исәнме, ______________!

- Хәерле көн, ______________!

***

- Фәрит абый, хәерле ______________!

- Хәерле иртә, _____________!

***

- Хәерле __________, Рәшидә апа!

- Исәнме, __________!

***

- Сәлам, ___________!

- Сәлам, ___________!

4.

Ничек сорау бирәбез? Как задаём вопрос?

How to ask questions?

Ничек җавап бирәбез? Какотвечаем?

How to give an answer?

+21. Тыңлагыз, кабатлагыз һәм укыгыз. Прослушайте, повторите и прочитайте.

Listen, repeat and read.

- Сез Динәме?

- Әйе, мин - Динә.

- Вы Дина? Are you Dina?

- Да, я Дина. Yes, I am Dina.

- Ә Сез Алмаз әфәндеме?

- Әйе.

- А Вы Алмаз эфенди? Are you Mr. Almaz?

- Да. Yes.

***

- Сез Алсу ханыммы?

- Әйе. Мин – Алсу ханым.

- Вы Алсу ханум? Are you Mrs. Alsou?

- Да, я Алсу ханум. Yes, I am Mrs. Alsou.

22. Диалогларны тулыландырыгыз. Дополните диалоги. Complete the dialogues.

- ________________?

- Әйе. Мин - Әнәс.

***

- _______________?

- Әйе. Мин - Алсу ханым.

ИГЪТИБАР ИТЕГЕЗ! ОБРАТИТЕ ВНИМАНИЕ! PAY ATTENTION!

-мы/ -ме сорау кисәкчәләре вопросительные частицы is an interrogative particle.

It is used to make yes/no questions.

5.

Ничек инкяр итәбез? Как отрицаем?

How to express negation?

+23. Тыңлагыз, кабатлагыз һәм укыгыз. Прослушайте, повторите и прочитайте.

Listen, repeat and read.

- Гафу итегез, Сез Динәме?

- Юк. Мин Динә түгел. Мин - Алсу.

- Извините, вы Дина? Excuse me, are you Dina?

- Нет, я не Дина. Я Алсу. No. I’m not Dina. I’m Alsou.

ИСТӘ КАЛДЫРЫГЫЗ! ЗАПОМНИТЕ! MEMORIZE!

юк – нет - no; түгел – не - not

24. Диалогларны тулыландырыгыз. Дополните диалоги. Complete the dialogues.

- Исәнмесез!

- ________________!

- Сез Фәрит әфәндеме?

- Әйе, _____________

***

- Хәерле көн!

- ____________!

- Син Камиләме?

- Юк. Мин _______________

***

- Хәерле кич!

- _______________!

- Гафу итегез, Сез ____________?

- Әйе, мин _____________

6.

Ничек таныштырабыз? Как знакомим?

How to introduce people?

+25. Тыңлагыз, кабатлагыз һәм укыгыз. Прослушайте, повторите и прочитайте.

Listen, repeat and read.